Solia e le KVZK-TV saolotoga e tautala ai

d578665e-15e7-4a10-9738-1180655f6349

Lau Susuga le Faatonu,

Ou te mua’i fa’atalofa atu Tutuila ma Manu’a i lau Fa’asausauga ile Suafa e Silisili’ese i suafa uma lava; le Suafa Manumalo o Iesu le Keriso – o lo tatou Ali’i Fa’aola. E fa’afeiloa’i atu ile afioga ile Kovana Sili, le Lutena Kovana fo’i ma la oulua Faletua. Le pa’ia o le tafa-tolu ole Faigamalo a Tutuila ma Manu’a, o le a nūnū atu fa’atini o Tausala a outou pa’ia, Sā, ma Faigā, auā, e lē mafai e lo’u nei fa’atauva’a ona so’ona tautala iai. O ‘upu fo’i i Taeao ole Atunu’u, ne’i o’u sesē ai, o ‘upu ua uma ona mamanu fa’atiti ile tofā i aiga ma le fa’autaga i Fale’upolu, ne’i avea ma lape, ona faitauina ai lea o lo’o tamatama. ‘Auā, o pa’ia lava mai le Vavau, se’i o’o lava ile Fa’avavau.

E lē galo fo’i le Usoga ia Tumua ma Pule, ma le tafa-tolu o lau Faigamalo, ou te fa’atulou atu. Tulouna ia, Tulouna lava. Ae, e lē fa’agaloina ai ‘au’auna pa’ia o le Atua Silisili’ese, o lo’o nō nō manū, ‘auā se manuia mo a taeao a le Faigamalo a Tutuila ma Manu’a, o latou nei o lo’o fa’afale lē malu i lea afio’aga, ma lea afio’aga…ou te fa’atulou atu. O a outou pa’ia ma mamalu Tutuila ma Manu’a, o le a ‘ou lē o’o iai. ‘Auā, o le i’a e iviivia, o le Fue fo’i e lavelave ma le filigatā. E lē gafa taulima ina e so’u nei tamatama ma le vaivai ona so’ona tautala iai. Ae, tu’u atu ia ile ‘au To’oto’o Uli, To’oto’o Sinasina, ma le ‘au Fueloloa, o le latou taufaioi lena.

Ae, e le’i umi nauā…ae, o le a faga sa’o loa le ifi o Māina e pei o lea ‘upu.

Lau Susuga ile Fa’atonu ole Matāgaluega ole Fale Televise ole KVZK-TV. Se’i seu le manu ae taga’i ile galu. Ua maitauina atu le telē ole solitulafono a lau ‘au faigaluega o lo’o faia nei, e ala lea ile fa’asāina o tagata lautele ona komeni atu i luga ole Live a le KVZK-TV. O nisi o tagata ua outou polokaina mai, pe a latou komeni atu, pe avatu fo’i ni fa’aseā i matā’upu o lo’o talanoaina mai. Aisea ua faia ai lenei Solitulafono? Ua foliga mai ua outou fa’asāina ‘aiā tatau o tagata lautele ona avatu ni manatu e lē talafeagai ma la outou silasila.

Ae taga’i fo’i, i lalo ole Tulafono a Amerika Samoa (American Samoa Constitution, Article 1, Section 1) o lo’o fa’ailoa mai ai, e lē mafai ona taofia e le Faigamalo, po ose Matāgaluega, le Saunoa tu’u Sa’oloto (Freedom of Speech) o tagata lautele, ‘auā, ole ‘aiā tatau lena a le tagata o lo’o puipuia i lalo ole Tulafono. O se tulaga mata’utia lea ua faia e tagata faigaluega a lau Ofisa. Taga’i fo’i i tulaga i mea o lo’o faitio ai le tele o tagata ile Peresitene o le Malo Tele o Meleke ma lana Faigamalo? Tele lava o tagata o lo’o latou avatu latou fa’aseā i luga o le Live a le CNN, FOX News, MSNBC, etc…etc. E lē o polokaina lava e nei Kamupani fai News tagata o lo’o avatu o latou manatu, e tusa lava pe lē fetaui i le latou faitau atu, ae e le’o polokaina pe fa’asāina tagata ona toe komeni. Aisea? E puipui ma fa’ataua ‘aiā tatau o tagata lautele.

Ae a le KVZK-TV? O lena ua outou solia le Tulafono (American Samoa Constitution) ma fa’asāina ‘aiā tatau o tagata i lalo ole “Saunoa tu’u Sa’oloto” (Freedom of Speech). O le isi tulaga fa’anoanoa ile tou vaega, o le faula’i ole tele o fesili a nai tagata mai lea itū ma lea itū o le Kelope o lo’o avatu latou fesili i luga ole tou Live pe a fai, ae e fesili atu le Kovana, po ole Kovana Lutena fo’i i la outou Ofisa, “po o iai nisi fesili mai tagata?” Ae tali la outou Ofisa, “E leai nisi fesili.” Ae, lae faula’i fesili a nai tagata mai fafo, ae foliga mai e mumusu le tou Ofisa e fa’ao’o atu pe fa’aleo atu fesili a nai tagata o lo’o nonofo fia malamalama.

Oute lē o taumafai fo’i e selu atu le vaega a le KHJ-News, ae, lena lava e taumafai le tinā po o le tuafafine fo’i ia Monica Miller e fa’aleo atu le tele o nisi o fesili a tagata lautele ile vaega a le COVID-19 Taskforce. Aisea la e lē fai ai fa’apena la outou ‘au’aunaga mo nai tatou tagata? Pei ona o’u fa’alatalata atu…Ia seu le manu, ae taga’i ile galu. ‘Aua le faia fa’apena la outou ‘au’aunaga ile Atunu’u. Pe toute taga’i atu i komeni ma fesili e lē talafeagai ile tou Ofisa, ‘aua le avea lena ma mea la outou solia ai le Tulafono ma fa’asāina ai ‘aiā tatau o tagata lautele, ma tou fetagofi lea ma poloka mai tagata lautele mai le faia atu o latou komeni.

‘Aua le ave ifo ina o tou lagona fa’aletagata e fa’atinoina ai la outou galuega, e lē fa’apena ona faia o se mea. E lē a’oa’ia e lau pua’ā Tamafaiga, e pei o ia ‘upu. Ae, va’ai le vaega lena o lo’o fiafia e faia lea Solitulafono i ‘aiā tatau o tagata o lo’o komeni atu i luga ole KVZK-TV Live, e fai ai sau fa’atatau.

Ma le ava tele lava. Soifua.
Masunu Leala